Gülüş Tasarımında Neler Yapılacağına Nasıl Karar Verilir?

Gülüş Tasarımında Neler Yapılacağına Nasıl Karar Verilir?

Gülüş tasarımı, diş hekiminizin yönlendirmeleri doğrultusunda size en uygun gülümseme formunu oluşturmak amacıyla yapılan estetik ve fonksiyonel işlemleri kapsar.
Planlama yapılırken şu unsurlar dikkate alınır:

• Yüz hatları
• Cinsiyet ve yaş
• Gülüş simetrisi
• Dişlerin dizilimi ve renkleri
• Dudakların formu
• Diş etlerinin görünümü ve sağlığı

Tam Seramik Restorasyonların Gülüş Tasarımındaki Yeri

Tam seramik restorasyonlar (Zirkonya ve E.max materyaller), doğal diş rengine en yakın estetik sonuçları veren metal desteksiz restorasyonlardır.
CAD/CAM teknolojisiyle el değmeden üretilir, dişe mükemmel şekilde oturur ve ışığı doğal diş gibi yansıtır.

Avantajları:

• Yıllar geçse bile diş eti kenarında koyu renkleşme meydana gelmez.
• Doku uyumu ve dayanıklılığı yüksektir.
• Metal içermediği için alerji riski yoktur.
• Işık geçirgenliği ve diş rengine benzer rengi nedeni ile daha estetiktir ve  görünümü uzun ömürlüdür.

Başlangıç maliyeti diğer kaplamalara göre yüksek görünse de, estetik özellikleri ve biyouyumluluğu nedeni ile oldukça verimlidir.

Protetik Diş Tedavisi (Protez Diş Uygulaması)

Protetik diş tedavisi; dişlerdeki şekil, yapı, renk ve pozisyon bozukluklarını gidererek estetik ve fonksiyonel bütünlüğü yeniden kazandırmayı amaçlar.
Dolgu ile onarılamayacak kadar madde kaybı oluşmuş veya diş çekimi sonrası dişsiz boşluk meydana gelmişse, protez uygulamaları yapılır.

Diş kaybı yalnızca estetik değil, aynı zamanda şu sorunlara da yol açar:

• Yemek yeme güçlüğü ve Sindirim problemleri
• Konuşma bozuklukları
• Öz güven kaybı, gülümsemekten kaçınma
• Dişlerde yer değiştirme
• Çene eklemi ağrıları

Protetik diş tedavisi hem sağlığı hem estetiği kapsar; diş hekimliğinin en sanatsal alanlarından biridir.

Diş Protezi Türleri

Sabit Protezler

Dişlerin üzerine kalıcı olarak yapıştırılan protezlerdir ve hasta tarafından çıkarılamazlar.

Avantajları:

• Hareketli protezlere göre daha estetik ve konforludur.
• Daha iyi çiğneme performansı sağlar.
• Damak veya dil tarafını kaplayan uzantılar içermezler.

Dezavantajları:

• Dişlerin prepare edilmesi (aşındırılması) gerekir.
• Diş eti çekilmesi veya protez altı sızıntı durumunda çürük gelişme riski vardır.
• Uzun dönemde ağız hijyenine dikkat edilmezse kötü koku oluşabilir.

Kuron Protezi (Kaplama) Uygulamaları

Kuron protezleri, madde kaybı veya estetik sorunlar nedeniyle  tek dişlerin korunması ve güçlendirilmesi amacıyla yapılan protezlerdir.
Dişin üzerine hazırlanan restorasyonlar uyumlanır ve kalıcı olarak yapıştırılır.

Kuron Protezleri Hangi Durumlarda Yapılır?

• Aşırı madde kaybı  ve şekil bozukluğu olan dişler
• Beyazlatmayla düzelmeyen renklenmeler
• Şekil bozuklukları
• Zayıf kanal tedavili dişler
• İmplant üstü restorasyonlar

Çeşitleri

• Parsiyel Kuron protezleri: Dişin yalnızca ön yüzüne ya da birkaç yüzeyi kapsayacak şekilde uygulanır; minimal aşındırma yapılır. (Laminate veneer kuronlar ve bölümlü kuron protezleri)
• Metal Porselen Kuron protezleri: Metal altyapı üzerine estetik porselen uygylanarak hazırlanırlar.
• Tam Seramik Kuron Protezleri: Metal alt yapı içermez; tamamen seramikten üretilir ve yüksek estetik sağlarlar. (Zirkonya kuron protezleri ve E.max kuron protezleri)
• Teleskop Kuron Protezleri: overdenture protezler ve hassas tutuculu protez tiplerinde dişler üzerine iç içe geçen teleskobik sistemlerle uygulanırlar.

Köprü Protezleri

Bir veya birkaç diş eksikliğinde, boşluğu doldurmak için komşu dişlerin destek olarak kullanıldığı sabit protezlerdir. Dayanak dişler yük taşıma bakımından yeterli sağlamlıkta olduğunda köprü protezleri yapılabilir. Metal destekli porselen, zirkonya veya estetik tam seramik materyallerden üretilebilirler. Diş eksikliği olan bölgenin konumu ve uzunluğu materyal seçimini belirler.

Adeziv Maryland Köprüler, tek diş eksikliklerinde alternatif bir çözümdür. Tam seramik materyallerden üretilerek dişlere sabit olarak yapıştırılırlar. Genellikle ön bölge dişlerde kullanılırlar. Komşu dişleri tamamen aşındırmadan, yalnızca arka yüzlerine kanat yerleştirilerek uygulanırlar.

İnley- Onley-Overlay  Restorasyonlar

Dişteki madde kaybı fazla olduğunda, laboratuvarda hazırlanan seramik dolgularla eksik dokular tamamlanır. Madde kaybının miktarı ve restorasyonun diş üzerinde kapladığı alana göre inley, onley veya overlay adını alırlar. Bu yöntemlerle doğal diş dokusu maksimum düzeyde korunur ve uzun ömürlü bir restorasyon elde edilir.

İmplant Üstü Protezler

İmplant Üstü Protez Nedir?

İmplant üstü protezler, eksik dişlerin yerine konulması amacıyla çene kemiğine yerleştirilen titanyum implantlar üzerine uygulanan protezlerdir.
Bu sayede, kaybedilen dişlerin hem fonksiyonu hem de görünümü doğal dişlere oldukça yakın biçimde hastaya geri kazandırılır.

İmplantlar, çene kemiğine yerleştirildikten sonra kemiğin implant çevresine makro ve mikro düzeyde yapışması ile (osseointegrasyon) bütün bir  temel oluşturur. Üzerine yapılan protezler ise bu temelin üst kısmını yani “dişin ağız içinde görünen bölümünü” oluşturur.

İmplant Üstü Protezlerin Avantajları

• Doğal görünüm: Renk, form ve ışık geçirgenliği doğal dişlere çok yakındır.
• Konfor: Çiğneme, konuşma ve gülümseme sırasında hareket etmez.
• Kemik koruması: Çene kemiğine yük iletimi sağladığı ve fonksiyonel uyaran devam ettiği için, diş kaybı sonrası görülen kemik erimesini önler.
• Komşu dişlere zarar vermez: Köprü protezlerinde olduğu gibi komşu dişlerin aşındırılmasını gerektirmez.
• Uzun ömürlüdür: Düzenli bakım yapıldığında çok uzun yıllar sağlıkla ağızda kalır.

İmplant Üstü Protez Çeşitleri

1. Sabit İmplant Üstü Protezler

İmplantlara vida ya da özel yapıştırıcı sistemlerle sabitlenen kuron/köprü protezleridir.
Hasta tarafından çıkarılamaz; doğal diş gibi kalıcı bir çözüm sunar.
implant üstü sabit protezler ile bir veya birkaç diş eksikliğinden tam dişsizliğe kadar pek çok klinik durum tedavi edilebilir. Dişsiz sahanın kemik kalitesi ve hacmine göre tedavi planlaması değişkenlik göstermektedir.

Avantajları:

• Doğala benzer duyu ve estetik sağlaması
• Dayanıklı ve uzun ömürlü olması
• Konuşma ve çiğneme konforu üst düzeyde olması 

2. All-on-4 İmplant Sistemi

All-on-4, tam dişsiz hastalarda, sadece dört implant kullanılarak sabit protez yapılmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir.
Bu sistemde iki implant ön bölgeye, iki implant ise arka bölgeye özel bir açıyla yerleştirilir. Böylece kemik miktarı sınırlı olan hastalarda bile ek cerrahi gerekmeksizin sabit protezler uygulanabilir.

Avantajları

• Tek cerrahi seansta implantlar yerleştirilir ve çoğu durumda aynı gün geçici sabit dişler takılabilir.
• Kemik ogmentasyonu gerektirmediği için daha az invaziv ve hızlıdır.
• Sabit protez sayesinde konuşma, çiğneme ve gülümseme konforu klasik total protezlere göre çok daha yüksektir.
• Daha az implantla ekonomik ve etkili bir çözümdür.

Düzenli kontroller ve özenli bakım/takip ile All-on-4 sistemi, uzun yıllar boyunca stabil, sağlıklı ve estetik bir kullanım sunar.

3. Hareketli (Çıkarılabilir) İmplant Üstü Protezler

Tam dişsizlik durumlarında, 2–4 implant üzerine oturan ve özel tutucularla sabitlenen protezlerdir. Hastalar bu protezlerini temizleme amacıyla çıkarıp takabilirler.

Avantajları:

• Klasik total protezlere göre çok daha stabil ve rahattır.
• Protez hareket etmediği için yemek yeme ve konuşma kolaylaşır.
• Doku baskısı azaldığından ağızda protez vuruğu oluşma riski azalır.

Tedavi Süreci

1. Muayene ve planlama: Diş hekimi, kemik yapınızı ve genel sağlığınızı değerlendirir.
2. İmplant yerleştirme: Lokal anestezi altında implantlar çene kemiğine yerleştirilir.
3. Bekleme süresi: Genellikle 2–3 ay içinde implantlar kemik ile tamamen bütünleşir.
4. Protez aşaması: Ölçüler alınır, kişiye özel protez tasarlanarak implantların üzerine uygulanır.

Bakım ve Kontrol

İmplant üstü protezlerin uzun ömürlü olması için düzenli bakım şarttır:

• Günde en az iki kez diş fırçalama ve arayüz fırçası kullanımı
• 6 ayda bir diş hekimi kontrolü
• Çok sert gıdaları ısırmaktan kaçınma

Doğru bakım ve kontrollerle implant üstü protezler 20 yıl ve üzeri kullanılabilir.

Hareketli Protezler

Geniş diş eksikliklerinde veya dişsiz sonlanan alanlarda tercih edilir.
Diş desteği varsa bölümlü protez, hiç diş yoksa total protez olarak adlandırılır.

Bölümlü Hareketli Protezler

Geniş bir alanı kapsayan diş eksikliklerinde hem diş hem doku desteğiyle hazırlanır.
Kroşelerle tutuculuk sağlanır, kuvveler dengeli biçimde hem dişe hem dokuya dağılır.

Hassas Tutuculu Protezler

Kroşelerin estetik açıdan rahatsız ettiği vakalarda yeterli diş desteği var ise kullanılır.
Tutuculuk, dişin içinde gizlenen hassas sistemlerle sağlanır; bu sayede görünüm doğal kalır.

Overdenture (Diş Üstü) Protezler

Ağızda tutulabilen, eğri veya uzamış dişlerin boyları kısaltılarak üzerlerine teleskop kronlar veya hassas tutucular yerleştirilir ve bu dişler, hareketli protez için dayanak olarak kullanılır.
Ağızda kalan kökler, kemik erimesini önler ve proprioseptif duyunun korunmasını sağlar.

Tam /Total Protezler

Ağızdaki tüm dişler kaybedildiğinde, protez tamamen doku yüzeyine oturarak desteklenir.
Tam doku destekli bu protezler, klasik “damak protezi” olarak bilinir.